تحلیل تطبیقی دو مکتب واقع گرایی و نمادگرایی در آثار نجیب محفوظ و احمد محمود
Authors
abstract
یکی از مؤلّفههای ادبیّات تطبیقی در جهان، شکلگیری مکتب رئالیسم و سمبلیسم و تأثیر این مکاتب در آثار نویسندگان معاصر است. دو ملّت ایران و عرب، در طیّ روابط تاریخی با کشورهای اروپایی، از این مهم بیبهره نمانده و آثار ارزشمندی را مطابق اندیشهها و نظریههای این مکاتب ادبی عرضه کرده اند. مکتب رئالیسم (واقعگرایی) از جمله مکاتبی است که با توجّه به اوضاع و احوال جامعه وارد عرصۀ ادبی و داستاننویسی شد و مکتب سمبلیسم (نمادگرایی) نشانهها و اشارههای هنرمندانه ای است که مطالب را بر خواننده القا داده و او را در ابهام فرومی برد. نجیب محفوظ و احمد محمود از داستاننویسان معاصر در مصر و ایران هستند که قالب قصصی را برای بیان ضعف اوضاع اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه برگزیدند و در میدان مکتب واقعگرایی و نمادگرایی، اسلوبی جدید و مضامینی نو را به تصویر کشیدند. هدف این جستار، ارائۀ مباحث نظری در زمینۀ ادبیّات تطبیقی و پیوند آن با دو مکتب رئالیسم و سمبلیسم است و تبیین تأثیر آنها در آثار نویسندگان معاصر ایران و عرب که شامل انعکاس مضامین اجتماعی فقر، فساد اخلاقی، تناقض دو نسل و بحران روحی طبقۀ بورژوایی است. پژوهشگران این مقاله، با ذکر تاریخچۀ داستاننویسیِ معاصر عربی و فارسی در پرتو این دو جریان به تحلیل زندگی و آثار دو نویسنده (نجیب و احمد محمود) و نفوذ دو مکتب رئالیسم و سمبلیسم در ادبیّات معاصر دو ملّت ایران و عرب مطابق مؤلّفههای مکتب آمریکایی پرداختهاند و سپس به روش توصیفی – تحلیلی به معرّفی و بیان تأثیر مکتبهای ادبی در توسعه تعاملات ادبی و فرهنگی میان ملّتها در سایهسار ادبیّات تطبیقی رسیدهاند.
similar resources
تحلیل تطبیقی دو مکتب واقعگرایی و نمادگرایی در آثار نجیب محفوظ و احمد محمود
یکی از مؤلّفههای ادبیّات تطبیقی در جهان، شکلگیری مکتب رئالیسم و سمبلیسم و تأثیر این مکاتب در آثار نویسندگان معاصر است. دو ملّت ایران و عرب، در طیّ روابط تاریخی با کشورهای اروپایی، از این مهم بیبهره نمانده و آثار ارزشمندی را مطابق اندیشهها و نظریههای این مکاتب ادبی عرضه کردهاند. مکتب رئالیسم (واقعگرایی) از جمله مکاتبی است که با توجّه به اوضاع و احوال جامعه وارد عرصۀ ادبی و داستاننویسی شد و م...
full textبررسی تطبیقی بومیگرایی در رمان (مطالعة موردپژوهانه: دو رمان «بین القصرین» نجیب محفوظ و «داستان یک شهر» احمد محمود)
یکی از ویژگیهای بارز در آثار نویسندگان رئالیست، پرداختن به عناصر بومی است؛ به گونهای که خواننده پس از مطالعة آنها، با انبوهی از ویژگیهای اقلیمی و منطقهای روبهرو میشود که او را هرچه بیشتر با خصوصیات جغرافیایی، فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی زمان و مکانی که داستان در آن روی میدهد آشنا میکند. «نجیب محفوظ» و «احمد محمود»، دو رماننویس مشهور رئالیست مصری و ایرانی هستند که بهخوبی توانسته...
full textندای زن در آثار نقد واقع گرایانه نجیب محفوظ
در این مقاله می کوشیم تا نقش و جایگاه زن را در آثار انتقادی واقع گرایی نجیب محفوظ بررسی کنیم. در آثار نجیب محفوظ زنان در بعد اقتصادی تابع شرایط اجتماعی هستند و از این جهت وقتی نجیب به مسأله تأثیر رکود اقتصادی بر جامعه و به ویژه بر اقشار فقیر جامعه می پردازد زنان را اولین و بزرگترین قربانیان آن می بیند که به خودفروشی مبادرت می ورزند. از سویی در آثار وی یک راه رهایی زنان از مشکلات، پناه بردن به م...
full textتحلیل مکتب ادبی داستان «سه گانه» نجیب محفوظ
نجیب محفوظ (1911-2006) داستان نویس مصری برندة جایزة نوبل 1988م است. وی توانست بیش از پنجاه داستان بنویسد که مشهورترین آنها، سهگانه (بینالقصرین- قصرالشوق- السّکریّه) نام دارد. این سهگانه اساسی ترین مشکلات جامعه مصری را مانند: برخورد فرهنگی شرق و غرب، دین تقلیدی و سنتی، پدر سالاری، انسداد سیاسی و مصادره آزادیها و نبود ایمان راستین، را در چهارچوب واقعگرایی بررسی کرده، راهکارهایی هم برای مبارز...
full textبررسی تطبیقی رمان های همسایه ها از احمد محمود و کوچه ی مدق از نجیب محفوظ
محدوده ی پژوهش در این کار، رمان های زقاق المدق از نجیب محفوظ و همسایه ها از احمد محمود است،آثاری که در مکتب رئالیسم و با رویکردی واقع گرایانه نوشته شده اند. از آن جا که هر دو نویسنده، در دوره ای از زندگی شان به اندیشه های مارکسیستی توجه داشته اند، در این بررسی ها نیز به مکتب رئالیسم سوسیالیستی، نیم نگاهی شده است. تمامی عناصر داستانی، مانند: پیرنگ، شخصیت پردازی، توصیف، درونمایه و ... در دو دسته ...
ساختار و محتوا در دو داستان «ترس» نجیب محفوظ و «بیابانی» محمود دولت آبادی
بررسی تطبیقی ساختار و محتوای دو داستان کوتاه بیابانی دولت آبادی و ترس(الخوف) محفوظ نشان می دهد که در بیابانی، کثرت شخصیت ها، حجم بلند داستان و اپیزودهای متعدد باعث شده تا داستان یادشده طرح چندان مناسبی نداشته باشد؛ اما داستان الخوف، با پیروی از الگوی خطی پراپ، طرح کاملاً مناسبی دارد و برخلاف بیابانی، تعدد شخصیت ها در الخوف از کیفیت آن نکاسته و هر یک از آنان با کنش های خود در شکل گیری گره های داس...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
کاوش نامه ادبیات تطبیقیجلد ۳، شماره ۱۲، صفحات ۱۴۷-۱۷۴
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023